Idea projektu Stowarzyszenia Architektów Polskich oddział w Poznaniu pt.
Publikacja cyfrowa – Józef Stasiński. Z innej strony medalu.

Założeniem niniejszej publikacji jest pierwsza po śmierci profesora Józefa Stasińskiego (16.03.1927–26.10.2019), poznańskiego artysty rzeźbiarza, próba analizy całokształtu dokonań twórczych, zarówno w tej najważniejszej dla Niego dziedzinie, jaką było niewątpliwie medalierstwo, jak również w pozostałych obszarach kreatywności.
Józef Stasiński był jednym z najwybitniejszych współczesnych medalierów, Wielkim Kronikarzem naszych czasów. Te „kronikarskie zapiski” powstawały w szlachetnym i niezwykle trwałym materiale – w brązie. Jego dorobek obejmuje niemal dwa tysiące medali. „Zapisywał” w nich to, co było bliskie i ważne dla Niego, ale też to, co powinno według Niego pozostać na dłużej w zbiorowej pamięci, tworząc tym samym trwały dokument ważnych idei. Utrwalał miejsca, chwile oraz pamięć o wybitnych ludziach związanych z Poznaniem i całym regionem. Uwiecznił m. in. pontyfikat papieża Jana Pawła II, tworzył serie upamiętniające ważne wydarzenia historyczne, w tym wiele dotyczących Wielkopolski. I wzruszający, bardzo osobisty zapis więzi rodzinnych, uczuć.
Poza różnorodną tematyką należy podkreślić bezprecedensową odkrywczość formalną medali tworzonych przez Józefa Stasińskiego. I niemal zawsze o wyborze danej formy decydował czynnik intelektualny i emocjonalny.

Artysta ma również w swym dorobku rzeźby i pomniki, w tym jeden z ważniejszych pomników ukazujących bezmiar okrucieństwa II wojny światowej. Na monumencie poświęconym pamięci Ofiar Faszyzmu w Chełmnie nad Nerem, wykonanym we współpracy z wybitnym poznańskim architektem Jerzym Buszkiewiczem, widnieją jego chwytające za serce płaskorzeźby, przedstawiające sylwetki ofiar idących na śmierć.

Właściwie wszystkie dzieła profesora Stasińskiego mają w sobie ogromny ładunek emocjonalny. Można to dostrzec nawet w zaprojektowanych przez Niego (a także w kilku przypadkach własnoręcznie wykonanych!) płaskorzeźbach zdobiących restaurowane kamienice na Starym Rynku w Poznaniu. Wybitnym przykładem jest tu kamienica nr 56, będąca siedzibą Stowarzyszenia Architektów Polskich w Poznaniu (SARP).

XXX lat Domu SARP, 1934-1984, opus 1219

  

100 lat Stowarzyszeń Architektonicznych w Wielkopolsce 1986, Stowarzyszenie Architektów Polskich oddział w Poznaniu, Towarzystwo Techniczne w Poznaniu, opus 1294

Był ponadto nauczycielem i dydaktykiem. Uczył rzeźby przyszłych architektów na Politechnice Poznańskiej, wykładał w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Poznaniu, a także w szkołach wyższych w Poznaniu i Bydgoszczy.

Dopóki żyje twórca, jego dzieło jest wciąż nieskończone, wciąż może ewoluować. Śmierć ostatecznie zamyka akt twórczy, dzieło przechodzi niejako „na własność” odbiorcy. Można podejmować próby podsumowania całokształtu dokonań artystycznych, zgłębiać przesłanie wynikające z jego życia. Dlatego ważny jest w tej publikacji głos wybitnych przedstawicieli zawodów pokrewnych z obszarami aktywności twórczej Józefa Stasińskiego – rzeźbiarzy, medalierów, architektów, historyków sztuki. Są też wspomnienia osób z najbliższej rodziny – córki Sylwii i wnuka Aleksandra – będących inspiracją wielu prac, spadkobierców ogromnej spuścizny profesora Stasińskiego.

Część graficzna, „wizualna”, publikacji w zamierzeniu ukazać miała jak najszersze spektrum dzieł wszystkich obszarów twórczości artysty (archiwalia i zdjęcia współczesne prac).
Są tu też filmy wideo z fragmentami wywiadu przeprowadzonego z profesorem Stasińskim w 2012 roku oraz wypowiedziami przedstawicieli uczelni artystycznych i szerzej pojętego świata kultury.

Cały ten zbiór, w formie publikacji cyfrowej, ma być swego rodzaju repozytorium, trwałym zasobem materiałów (tekstów, archiwaliów, cytatów, wywiadów filmowych, zdjęć prac) dotyczących postaci wybitnego artysty – mającym zarazem formę otwartą, dającą możliwość sukcesywnego uzupełniania tych materiałów, także przy udziale potencjalnych odbiorców.

Zgłaszanie uwag, korekt czy uzupełnienia informacji, umożliwia formularz kontaktowy dostępny na stronie.

Małgorzata Schmidt, grudzień 2020 roku.

Bibliografia:
Katalog do wystawy „Pamiętnik zapisany w brązie” (2017), prezentowanej w Bibliotece Raczyńskich z okazji jubileuszu 90-lecia urodzin Józefa Stasińskiego. Autor wstępu – dr Tomasz Jędrzejewski (WZAR), kurator wystawy.
„Sztuki plastyczne w Poznaniu 1945–1980”, pod red. T. Kostyrko, Poznań 1987.
Wywiad (i jego transkrypcja) z prof. Stasińskim z 2012 roku, przeprowadzony dla Poznańskiego Archiwum Historii Mówionej.

Małgorzata Schmidt – autorka projektu pt.: Józef Stasiński. Z drugiej strony medalu, powstałego w ramach współpracy z poznańskim oddziałem SARP.
Z wykształcenia architekt i artysta plastyk. Autorka lub współautorka wydawnictw albumowych [m.in. „Anna Rodzińska” (2019), „Vertriebene 1939 – Wypędzeni 1939” (2016)], projektów graficznych wystaw [m.in. „Wypędzeni 1939” (2009–2020),  „Marzec ’68 w Poznaniu” (2018), „Samorządni i Niepodlegli” (2017)]; autorka instalacji w parku Marcinkowskiego pt. „Wypędzeni” (2017-2021). Autorka kostiumów i scenografii do filmów edukacyjnych w TVP (2001–2009) oraz licznych projektów graficznych dla potrzeb tych produkcji. Autorka warsztatów artystycznych w szkole podstawowej w Koziegłowach (2017).